Travma

Zihinsel Yaralar da Fiziksel Yaralar Kadar Gerçektir

Hayat, zaman zaman bizleri zorlayan, hazırlıksız yakalayan olaylarla doludur. Ancak bazı yaşantılar vardır ki, etkisi zamanla azalmadığı gibi zihnimizde ve bedenimizde izler bırakır. Bu tür olaylara maruz kalındığında oluşan yoğun ve kalıcı etki travma olarak adlandırılır.

Bu yazıda, travma nedir, nasıl ortaya çıkar, belirtileri nelerdir ve psikolojik destek süreci nasıl işler? gibi önemli sorulara yanıt verdik.

Travma Nedir?

Travma, kişinin fiziksel ya da duygusal bütünlüğünü tehdit eden bir olay karşısında yaşadığı yoğun korku, çaresizlik, panik ve dehşet duygusudur. Travmatik olaylar, bireyin psikolojik dayanıklılığını aşabilir ve uzun vadede zihinsel, duygusal hatta fiziksel sorunlara neden olabilir.

Her bireyin olayları algılama biçimi farklı olduğu için, aynı olay birini travmatize edebilirken başka biri üzerinde bu etkiyi bırakmayabilir.

Travma Türleri

Travmalar genellikle yaşanan olayın türüne ve süresine göre sınıflandırılır:

1. Tekil Travmalar

Tek seferlik, ani ve beklenmedik olaylar sonucu oluşur. Örneğin:

• Kaza

• Doğal afet (deprem, sel, yangın)

• Şiddet, saldırı

• Sevilen birinin ani kaybı

2. Kronik Travmalar

Uzun süreli, tekrarlayıcı olumsuz yaşantılar sonrası oluşur. Örneğin:

• Sürekli fiziksel/duygusal istismar

• İhmal edilme

• Aile içi şiddet

• Zorbalık

3. Gelişimsel Travmalar

Çocukluk çağında sevgi, güven ve ilgi ihtiyacının karşılanmadığı durumlarda gelişir. Kişinin bağlanma biçimini, özgüvenini ve duygusal düzenleme becerisini etkiler.

Travmanın Psikolojik Belirtileri

Travma, yalnızca olay anında değil, uzun süreli psikolojik etkiler ile kendini gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Flashback (olayı yeniden yaşıyor gibi hissetme)

• Kabuslar ve uyku bozuklukları

• Aşırı irkilme, tetikte olma hali

• Odaklanma güçlüğü

• Öfke patlamaları

• Sosyal izolasyon, içe kapanma

• Kendine güvensizlik

• Umutsuzluk, karamsarlık

• Aşırı kaygı ve korkular

• Vücut ağrıları (baş, mide, kas ağrıları)

Travma yaşayan kişi, çoğu zaman bu belirtilerin travmadan kaynaklandığını fark etmez. Bu nedenle farkındalık ve destek çok önemlidir.

Travmanın Çocuk ve Ergenlerdeki Belirtileri

Çocuklar yaşadıkları travmayı doğrudan ifade edemez. Bu nedenle davranışlarındaki değişiklikler önemlidir:

• Alt ıslatma

• Oyunlarda travmatik olayı canlandırma

• Aşırı ağlama, öfke nöbetleri

• Uyku problemleri

• Okul başarısında düşüş

• Yeme sorunları

• Güvensizlik ve bağımlı davranışlar

Bu belirtiler fark edildiğinde, çocuğa güven veren bir ortam sağlamak ve gecikmeden bir uzmandan destek almak önemlidir.

Travma Sonrası Gelişebilecek Psikolojik Bozukluklar

Travma sonrası kişi kendini toparlayamazsa bazı psikolojik bozukluklar gelişebilir:

• Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

• Anksiyete bozuklukları

• Depresyon

• Panik atak

• Fobiler

• Bağımlılıklar

• Yeme bozuklukları

Bu rahatsızlıklar kişinin günlük yaşamını etkiler, ilişkilerde sorunlara yol açabilir.

Travma ile Nasıl Baş Edilir?

Psikolojik Destek Süreci

Travmalar zamanla unutulmaz; işlenmedikçe bastırılır. Bastırılan her duygu bir yerde dışarı çıkar. Bu nedenle travmanın izlerini hafifletmenin en sağlıklı yolu psikoterapi desteğidir.

Bahçelievler Psikoloji Danışmanlık Merkezi olarak, travma sonrası süreçte danışanlarımıza uzman desteği sunuyoruz. Terapi sürecinde kullanılan başlıca yöntemler:

1. EMDR Terapisi (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)

Travmaların beyin üzerindeki etkilerini yeniden işlemenizi sağlar. Özellikle çocukluk travmaları ve ani yaşantılarda etkilidir.

2. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Olayla ilgili olumsuz inançların fark edilmesi ve yeniden yapılandırılması sağlanır. “Ben suçluyum” ya da “hiçbir zaman güvende olamayacağım” gibi düşünceler dönüştürülür.

3. İçsel Çocuk Çalışmaları ve Şema Terapi

Özellikle gelişimsel travmalarda, kişinin çocuklukta yarım kalan duygusal ihtiyaçları üzerine çalışılır.

4. Gevşeme ve Farkındalık Teknikleri

Nefes egzersizleri, beden farkındalığı çalışmaları ve mindfulness gibi tekniklerle bedensel ve zihinsel rahatlama sağlanır.

Travmalarla Yalnız Değilsiniz

Bahçelievler’de Travma Odaklı Terapi Desteği

Travmalarla başa çıkmak zaman alabilir ama bu süreci profesyonel destekle güvenli ve iyileştirici bir şekilde yönetebilirsiniz. Bahçelievler Psikoloji Danışmanlık Merkezi olarak, travmalarınızı sadece hatırlamak değil, dönüştürmek için yanınızdayız.

Yaşadıklarınızı bastırmak yerine, anlamlandırarak iyileşmek için bugün ilk adımı atabilirsiniz.

WHATSAPP